Een merknaam en logo van een onderneming zijn essentieel om te kunnen onderscheiden. Ze kunnen de identiteit en reputatie van de onderneming en haar producten of diensten uitdragen. Daarom is het raadzaam deze goed te beschermen. Maar wat omvat merkbescherming precies en welke stappen kan een ondernemer hiervoor zetten?
Bedenken van een onderscheidende naam
Een merk is in de kern het teken waarmee producten of diensten worden aangeduid.
Een merk hoeft niet slechts te bestaan uit woorden. Een logo kan bijvoorbeeld ook als merk geregistreerd worden, het gaat dan om een beeldmerk. Voorbeelden daarvan zijn het teken van Starbucks (de zeemeermin), van Apple (het appeltje) of van Shell (de schelp).
Een merknaam of logo heeft de meeste waarde wanneer het zich duidelijk onderscheidt van die van andere ondernemingen. Bovendien is zogenaamd ‘onderscheidend vermogen’ vereist om een merk geldig te kunnen registreren.
Beschrijvende namen zijn in beginsel niet te beschermen (zo is eerder bijvoorbeeld geoordeeld dat ‘Ik wil van mijn auto af’ beschrijvend was voor een autoverkoopplatform[1] en ‘Sports Direct’ beschrijvend was voor sportkleding en sportartikelen).[2] Met een duidelijker onderscheidende naam kun je een sterkere (concurrentie- en juridische) positie voor je onderneming creëren.
[1] BenGH 27 januari 2022, IEF 20498.
[2] P.G.F.A. Geerts, Rechtspraak, Kort begrip van het intellectuele eigendomsrecht 2024/298; BenGH 15 juni 2020, IER 2021/15 m.nt. M. Bronneman.
Onderzoek naar het bestaan van de naam of het logo
Allereerst is het raadzaam om na te gaan of de naam of het logo (of een gelijkende naam of logo) niet al worden gebruikt door een ander. Dat kan tijd, geld en mogelijk juridische conflicten voorkomen. Op het internet is er een aantal mogelijkheden om een (eerste) onderzoek al zelf uit te voeren.
- In het handelsregister van de Kamer van Koophandel kun je opzoeken of er al een onderneming met een dergelijke naam bestaat.
- In TMView van het EUIPO kun je opzoeken of en voor welke producten en diensten er al een dergelijk merk is geregistreerd.
- Op Google of in een online register kun je zoeken naar domeinnamen.
Ook is het verstandig om niet alleen naar identieke maar ook naar gelijkende namen te zoeken (fonetisch, begripsmatig of visueel). Gelijkende of gelijke namen die voor geheel andere producten en diensten geregistreerd staan, zijn in beginsel geen obstakel. Er bestaan echter wel situaties waarin het registreren van een gelijke of gelijkende naam voor andere producten of diensten toch risico’s met zich mee kan brengen, bijvoorbeeld indien er sprake is van een ouder bekend merk.
Vereisten voor merkinschrijving
Een merk dien je voor bepaalde producten en diensten (opgedeeld in klassen) in te schrijven in een register. Om een merk in te schijven, dient het zoals gezegd onderscheidend vermogen te hebben en dient het duidelijk en nauwkeurig in het merkenregister weergeven te kunnen worden.
Onderscheidend vermogen betekent kort gezegd dat het merk geschikt dient te zijn om de waren en diensten waarvoor het is ingeschreven als afkomstig van een bepaalde onderneming te identificeren en daarmee om deze waren en diensten van die van andere ondernemingen te onderscheiden.
Registreren van het merk
Benelux registratie
Er bestaan verschillende merkenregisters waar je je merk zou kunnen registeren. Een registratie bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP) biedt bijvoorbeeld bescherming binnen België, Nederland en Luxemburg.
Een Benelux-registratie is 10 jaar geldig, met de mogelijkheid om het steeds opnieuw 10 jaar te verlengen. Je dient overigens wel te zorgen dat het merk daadwerkelijk wordt gebruikt. Indien een merk vijf jaar of langer niet wordt gebruikt, kan het doorgehaald worden.
Uniemerk registratie
Je zou je merk ook als Uniemerk kunnen laten registreren. Dat wil zeggen dat het merk met één registratie meteen bescherming geniet in alle landen van de Europese Unie. Dat kan bij het Bureau voor Intellectueel Eigendom van de Europese Unie (EUIPO).
Internationale registratie
De World Intellectual Property Organization (WIPO) gaat over internationale aanvragen, waar je in één keer in meerdere landen binnen en buiten de EU bescherming aan kunt vragen. Je kiest zelf in welke landen je bescherming wilt, waarvoor dan per land betaald dient te worden. Hiervoor is een ingeschreven Benelux- of Uniemerk echter wel noodzakelijk.
Inbreuken monitoren
Indien het merk eenmaal ingeschreven is, valt te adviseren om eventuele inbreuken op je merk goed in de gaten te houden. Wanneer je merknaam of logo zonder toestemming door anderen wordt gebruikt, kan dat leiden tot verwarring bij klanten, reputatieschade of zelfs omzetverlies. Door tijdig op te treden tegen inbreukmakers laat je bovendien zien dat je je merk actief beschermt, waardoor de waarde en exclusiviteit ervan behouden blijft.
Als ondernemer kun je dit op verschillende manieren doen. Zo kun je zelf regelmatig online zoekopdrachten uitvoeren in merkenregisters en bijvoorbeeld via Google of social media. Daarnaast bestaan er gespecialiseerde diensten die eventuele inbreuken kunnen monitoren of merkenrechtbureaus die je merk kunnen onderhouden. Op die manier ben je snel op de hoogte en kun je direct actie ondernemen wanneer dat nodig is.
Conclusie
Door zorgvuldig onderzoek te doen, een onderscheidende merknaam en logo te kiezen en de registratie van je merk goed in de gaten te houden, kun je al een stevige juridische basis leggen voor je merk.
Heb je hulp nodig bij de bescherming van je merk of heb je een andere vraag? Ons IE-team staat graag voor je klaar.
Neem contact op