In de blogreeks ‘de IE-rechtelijke bescherming van …’ lichten we toe op welke manier het intellectuele eigendomsrecht bescherming kan bieden aan een specifiek product of een bepaalde dienst.
Het Oktoberfest heeft recentelijk plaatsgevonden. Dat betekent dat in veel Duitse steden het bier weer rijkelijk heeft gevloeid. Waar de mensen genieten van een grote pul bier, geniet het bier op zijn eigen manier van bescherming door het intellectuele eigendomsrecht. In dit blog lichten we dit verder toe.
Merkenrecht & bier
Het merkenrecht zorgt ervoor dat consumenten bier van verschillende brouwerijen van elkaar kunnen onderscheiden. Vrijwel iedere brouwerij heeft een eigen geregistreerd biermerk, of meerdere biermerken voor bijvoorbeeld verschillende soorten bier. Denk bijvoorbeeld aan Heineken, Amstel en Hertog Jan. Het allereerste merk dat in het Verenigd Koninkrijk werd geregistreerd was zelfs een biermerk: Bass.
Naast de biermerken laten brouwerijen hun logo’s registreren als beeldmerken, zoals de kenmerkende rode ster van Heineken. Ook slogans, zoals de welbekende ‘Zo, nu eerst ’n Bavaria’, worden als merk beschermd in de Benelux.
En er zijn ook rechtszaken over biermerken. Zo beschikte Grolsch bijvoorbeeld over het merk ‘Kornuit’. In 2019 procedeerde Grolsch nog – weliswaar zonder succes – in een merkenrechtgeschil tegen Lidl vanwege het gebruik van de naam ‘Kordaat’ voor diens goedkopere huismerk bier. Drie jaar later besloot Grolsch echter haar ‘Kornuit’ bier van de markt te halen.
Het is niet ongebruikelijk dat een brouwerij stopt met een bepaald biermerk. Zo haalde Heineken haar biermerk ‘Buckler’ voor alcoholvrij bier van de markt, nadat cabaretier Youp van ’t Hek hier tijdens zijn oudejaarsconference van 1989 grappen had gemaakt die volgens Heineken de reputatie van het merk te zeer hadden aangetast.
Octrooirecht & bier
In 1989 mochten er dan nog wel grappen worden gemaakt over het drinken van alcoholvrij bier, maar tegenwoordig zijn de alcoholvrije biertjes niet meer van de drankenkaart weg te denken. De werkwijze voor het maken van alcoholvrij bier kan in aanmerking komen voor bescherming via een octrooi (ook wel ‘patent’ genoemd). In de octrooiregisters zijn veel octrooien te vinden die betrekking hebben op alcoholvrij bier en ‘gewoon’ bier. Zo zijn er onder andere octrooien op het toevoegen van koolzuur aan bier, op het langer houdbaar houden van bier en op technologieën die het proces van het bierbrouwen versnellen.
Bedrijfsgeheimen & bier
Veel bierbrouwers bieden tegenwoordig rondleidingen aan in de brouwerij. Tijdens deze rondleidingen wordt een kijkje achter de schermen gegeven en wordt er onder andere stilgestaan bij de ingrediënten die gebruikt worden voor het brouwen van bier. Er zal echter nooit verteld worden hoe het brouwproces er precies aan toe gaat en wat het precieze recept van een specifiek biertje is. Deze informatie wordt behandeld als een bedrijfsgeheim. Brouwerijen zullen er dan ook alles aan doen om deze informatie geheim te houden.
Modellenrecht & bier
Het modellenrecht biedt onder meer bescherming aan de industriële vormgeving van een product. Denk aan bierflesjes, bierblikjes en bierkratten. Ook kan het gaan om de verpakking. De betreffende ontwerpen moeten wel nieuw zijn en een eigen karakter hebben om voor modelrechtelijke bescherming in aanmerking te komen. In een uitspraak van de rechtbank Noord-Holland werd geoordeeld dat een modelregistratie voor een kartonnen dienblad voor ‘een meter bier’ niet beschermd kon worden door het modellenrecht. Het model was volgends de rechter namelijk niet nieuw en had geen eigen karakter, omdat het onvoldoende afweek van al bestaande houten dienbladen voor ‘een meter bier’.
Auteursrecht & bier
Naast dat veel brouwerijen hun logo’s geregistreerd hebben als beeldmerk, kunnen deze logo’s ook voor het auteursrecht in aanmerking komen. Daarnaast kunnen bijvoorbeeld de ontwerpen van bierflesjes en van verpakkingsmateriaal auteursrechtelijk beschermd zijn. Ook beeldmateriaal, zoals advertenties en reclamespotjes kunnen door het auteursrecht beschermd worden.
Reclamerecht & bier
Hoewel reclamespotjes door het auteursrecht beschermd kunnen worden, dienen brouwerijen zich bij het maken en verspreiden daarvan wel te houden aan het reclamerecht. Het reclamerecht biedt dus niet zozeer bescherming aan de brouwerij, maar juist aan de consument door ervoor te zorgen dat brouwerijen zich aan nationale reclameregelgeving houden. Zo is het bijvoorbeeld in een aantal Europese landen niet toegestaan om tijdens sportevenementen reclame te maken voor een alcoholische dranken/merken. In Nederland is het bijvoorbeeld sinds 2019 niet meer toegestaan om reclame te maken voor alcoholische dranken langs sportvelden van amateurclubs.
Meer weten over de bescherming van producten en diensten?
Meer weten over intellectuele eigendomsrechten en of uw product of dienst ook valt te beschermen? Ons team van intellectuele eigendomsrechtspecialisten staat voor u klaar.
Neem contact op