De IE-rechtelijke bescherming van … de Olympische Spelen

In de blogreeks ‘de IE-rechtelijke bescherming van …’ lichten we toe op welke manier het intellectuele eigendomsrecht bescherming kan bieden aan een specifiek product of een bepaalde dienst.

Van over de hele wereld wordt er deze zomermaanden naar gekeken: de Olympische Spelen en de Paralympische Spelen. Een sportevenement met de omvang en bekendheid van de Olympische Spelen vereist een goede organisatie, maar ook een goede bescherming. Daarbij spelen intellectuele eigendomsrechten een grote rol. In dit blog belichten we daarom de IE-rechtelijke bescherming van de Olympische Spelen. 

Merkenrecht: uitgebreide internationale merkenportefeuille

De Olympische merken worden beschermd door een groot aantal registraties, waaronder voor de woordmerken ‘OLYMPIC’ en ‘PARIS 2024’. Het Internationaal Olympisch Comité is de merkhouder van de meest bekende Olympische merken. Daarnaast is er een breed scala aan nationale Olympische merken. Hiervan zijn de nationale Olympische Comités de merkhouders. Het Nederlands Olympisch Comité (de NOC*NSF) is bijvoorbeeld merkhouder van de Benelux woordmerken ‘OLYMPISCH’, ‘PARALYMPISCH’ en ‘OLYMPIC TEAM NL’.

De welbekende Olympische ringen worden niet alleen internationaal als beeldmerk beschermd, maar zelfs door een speciaal verdrag. De Nairobi Treaty on the Protection of the Olympic Symbol bepaalt dat alle 56 aan dit verdrag verbonden landen ervoor zorg dienen te dragen dat het Olympisch Symbool wordt beschermd tegen ongeautoriseerd gebruik ervan voor commerciële doeleinden.

Het Internationaal Olympisch Comité hanteert strenge regels voor het gebruik van haar merken. Alleen officiële licentienemers mogen gebruik maken van de Olympische merken, onder de gestelde voorwaarden. Gebruik van de merken voor onder andere commerciële of marketingdoeleinden door andere partijen is niet toegestaan. Hier wordt ook streng op gehandhaafd door de nationale comités. Zo is er afgelopen maand nog een rechtszaak aangespannen door het Amerikaanse Olympisch Comité vanwege het ongelicenseerde gebruik van de Olympische merken in online advertenties door het Amerikaanse merk voor energiedrankjes ‘Prime’.

Domeinnamen: een andere tak van sport

Domeinnamen zijn in Nederland officieel geen intellectuele eigendomsrechten. Wel kan er op basis van een intellectueel eigendomsrecht – met name het merkenrecht – in specifieke gevallen opgetreden worden tegen het gebruik van een domeinnaam door een andere partij. Daarvoor is kort gezegd vereist dat die andere partij de domeinnaam zonder redelijk belang of goede intentie heeft geregistreerd en dat de domeinnaam te kwader trouw is geregistreerd en gebruikt (bijvoorbeeld om bezoekers naar de eigen website te lokken). Om dit soort procedures te voorkomen kan een merkhouder er echter ook voor kiezen om de meest relevante domeinnamen zelf al te registreren. Dit heeft het Olympisch Comité bijvoorbeeld jaren geleden al gedaan voor de domeinnaam <paris2024.org>, om zo te voorkomen dat deze domeinnaam door derde partijen met verkeerde intenties geregistreerd kon worden.

Auteursrecht en modellenrecht: bescherming van het goud

Ook het auteursrecht speelt een belangrijke rol bij de Olympische Spelen. Zo kunnen onder andere de ontwerpen van de medailles, de mascotte, de fakkel, de posters en de sportpictogrammen worden beschermd door het auteursrecht. Ook het beeldmateriaal, foto’s en uitzendingen van de Olympische Spelen worden door het auteursrecht beschermd.

Voor zover het gaat om ontwerpen van gebruiksvoorwerpen (of juridisch gezegd: die op industriële schaal worden vervaardigd), kunnen deze ontwerpen ook onder het modellenrecht vallen. In Nederland is er bijvoorbeeld vorig jaar nog geoordeeld dat de vormgeving van een turntoestel door zowel het auteursrecht als het modellenrecht wordt beschermd. Ook de sportoutfits kunnen (althans naar Nederlands recht) zowel voor auteursrechtelijke als modelrechtelijke bescherming in aanmerking komen.

Octrooirecht: innovaties voor topprestaties

Ten slotte is ook het octrooirecht relevant voor de prestaties van de sporters op de Olympische en Paralympische Spelen. Om topprestaties te kunnen verrichten en Olympische records te kunnen vestigen, hebben sporters het beste materiaal nodig. Dit materiaal is voortdurend in ontwikkeling. Het octrooirecht kan bescherming bieden aan het eindresultaat van de jarenlange technologische innovaties van sportuitrustingen en sportmaterialen. Zo zijn er de laatste jaren veel octrooien aangevraagd voor sportschoenen, waaronder voor de techniek in de zool.

Meer weten?

Meer weten over intellectuele eigendomsrechten en of uw product of dienst ook valt te beschermen? Ons team van intellectuele eigendomsrechtspecialisten staat voor u klaar.