Als consument ga je er bij de aanschaf van een product van uit dat de verkoper een product heeft verkocht dat voldoet aan de verwachtingen. In de praktijk blijkt dit helaas niet altijd waar te zijn. Zo kan de consument er bijvoorbeeld na verloop van tijd achter komen dat het product gebrekkig is. Wanneer dit geval zich voordoet bij een merkproduct, is het nog maar de vraag of de merkhouder aansprakelijk gehouden kan worden voor de geleden schade. In lang niet alle gevallen is de merkhouder ook daadwerkelijk betrokken bij het productieproces. In deze blog zal besproken worden of de merkhouder (toch) kwalificeert als producent en om die reden aansprakelijk gesteld kan worden. Dit zal gebeuren aan de hand van de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ EU) van 7 juli 2022.
De feiten
De uitspraak van het HvJ EU is gedaan naar aanleiding van de volgende situatie die zich in Finland voordeed. Een Finse consument kocht een koffiemachine van het merk Philips. Het koffiezetapparaat bleek gebrekkig te zijn waardoor een brand ontstond in het huis van de betreffende consument. De brand veroorzaakte schade voor ruim € 58.000. De getroffen consument klopte aan bij zijn verzekering om een vergoeding te vragen voor de geleden schade. De verzekeraar startte vervolgens een procedure tegen Philips om de schade te verhalen op grond van productaansprakelijkheid. Philips stelde dat zij niet aansprakelijk gesteld kon worden, omdat zij niet de producent van het apparaat is.
De koffiemachine van Philips werd in Roemenië vervaardigd door een dochteronderneming van Philips, Saeco genaamd. Op de verpakking van de koffiemachine was zowel het merkteken van Philips als van Saeco geplaatst. Het was voor de consument dus duidelijk dat het ging om een product van het merk Philips.
De procedure
De hamvraag in dit geschil was of Philips als producent in de zin van artikel 3 van de EU Richtlijn over productaansprakelijkheid kon worden aangemerkt. Artikel 3 lid 1 van bovengenoemde richtlijn luidt als volgt:
“Onder producent wordt verstaan de fabrikant van een eindproduct, de producent van een grondstof of de fabrikant van een onderdeel, alsmede eenieder die zich als producent presenteert door zijn naam, zijn merk of een ander onderscheidingsteken op het product aan te brengen.”
In eerste aanleg oordeelde de rechter in Finland dat Philips aansprakelijk was, omdat Philips als producent aangemerkt kan worden. Philips kon zich hier niet in vinden en ging hiertegen in hoger beroep. In hoger beroep oordeelde de rechter het omgekeerde: Philips is niet aansprakelijk omdat Philips niet diegene was die het product in de handel heeft gebracht. Dat heeft tenslotte dochteronderneming Saeco gedaan. Vervolgens kwam de zaak bij de Hoge Raad in Finland terecht. De Finse Hoge Raad besloot prejudiciële vragen te stellen aan het HvJ EU om duidelijkheid te krijgen over de vraag of Philips in dit geval als producent aangemerkt kan worden.
Uitspraak HvJ EU
Het HvJ EU komt tot de conclusie dat Philips, ondanks het feit dat zij niet zelf bij het productieproces betrokken is geweest, aangemerkt kan worden als producent. Philips is derhalve, volgens het HvJ EU, aansprakelijk voor de geleden schade van de consument. Het HvJ EU licht dit besluit als volgt toe:
“Het hof overweegt dat door op het betrokken product zijn naam, merk of ander onderscheidingsteken aan te brengen, wekt de persoon die zich als producent presenteert de indruk dat hij betrokken is bij het productieproces of daarvoor de verantwoordelijkheid draagt. Het gebruik van deze vermeldingen komt voor deze persoon dus neer op het gebruik van zijn bekendheid om dit product aantrekkelijker te maken in de ogen van de consument, hetgeen rechtvaardigt dat hij als tegenprestatie aansprakelijk kan worden gesteld voor dat gebruik.”
Tips voor merkhouders
Wanneer je als merkhouder niet betrokken bent bij het productieproces loop je, op grond van de uitspraak van het HvJ EU, toch de kans om aansprakelijk gesteld te worden voor gebreken. Het is in de praktijk wel mogelijk om de aansprakelijkheid als merkhouder te beperken. Wij geven daarbij de volgende tips:
- Doe grondig onderzoek naar een producent voordat een licentie wordt afgesloten.
- Maak in de overeenkomst met de producent duidelijke afspraken over vrijwaringen.
Vragen?
Heeft u vragen over de productaansprakelijkheid voor merkouders bij een gebrekkig product, neem dan gerust contact op met een van onze advocaten van het Team Intellectueel Eigendomsrecht.
Neem contact op