Muziek en het Witte Huis is niet altijd een gelukkige combinatie. Jaren geleden ging de campagneleiding van Ronald Reagan aan de haal met Born in the USA van Bruce Springsteen. Lekker patriottistisch nummer moeten ze gedacht hebben. En dus was het in 1984 veelvuldig te horen bij verkiezingsbijeenkomsten. Maar iedereen die wel eens naar de tekst van het nummer heeft geluisterd, weet dat ‘The Boss’ juist zingt over hoe slecht Amerika omging met de veteranen die terugkwamen uit Vietnam en de economische crisis. Oeps!
Door de jaren heen zijn er meer presidentskandidaten en politieke partijen geweest die het muzikale deksel op de neus kregen. Ook in Nederland kwam het een enkele keer voor dat een band bezwaar maakte tegen het gebruik van hun songs tijdens een campagne. Maar als wij de balans opmaken van alle keren dat er door artiesten en rechthebbenden werd geprotesteerd vanwege het gebruik van hun muziek in politieke context, dan gaat één man fier aan kop: Donald Trump.
Zo waren daar – in alfabetische volgorde – Adele, Axl Rose van Guns N’ Roses, Brian May van Queen, Neil Young, Pharell Williams, R.E.M., Rihanna, Rolling Stones en Steven Tyler van Aerosmith die er op z’n zachtst gezegd niet gelukkig mee waren dat hun muziek werd gebruikt voor bijeenkomsten van deze president. Een groot aantal maakte dat bekend in bewoordingen die we hier niet zullen herhalen. Alleen Axl Rose liet weten er de humor nog wel van in te zien dat Trump-aanhangers tijdens een rally naar anti-Trump-muziek zouden luisteren. Een enkele keer reageerde de president zelf ook. “Even though I have the legal right to use Steven Tyler’s song,” zo tweette hij, “he asked me not to. Have better one to take its place!”
Het meest recente voorval van ongeautoriseerd muziekgebruik is een video die de president afgelopen maand deelde voor de verkiezingen in 2020. Gedurende de hele video was muziek te horen die Hans Zimmer schreef voor de Batmanfilm The Dark Knight Rises. Zimmer is geen onbekende naam in de filmwereld, want eerder tekende de componist voor films als Inception, Gladiator en de Lion King. Het gebruikt door Trump was tegen het verkeerde been van producent Warner Bros. Direct daarna liet het een vrij serieus bericht uitgaan dat het gebruik van de muziek zonder hun toestemming had plaatsgevonden en dat ze ook niet in konden stemmen met het gebruik ervan. “We are working through the appropriate channels to have it removed”, zo luidde de tekst. Het werd opgepikt door de media en inmiddels is de video vervangen door een boodschap dat deze niet langer beschikbaar is wegens een melding van de auteursrechthebbende. De reactie van Trump op Twitter: “MAKE AMERICA GREAT AGAIN!”
Zonder twijfel de meest originele reactie in het rijtje van gestelde inbreuk op intellectuele eigendomsrechten door de president kwam van HBO. De aanleiding was een foto van Donald Trump die hij op Twitter postte. Daar overheen was in het bekende lettertype van de Game of Thrones ‘Sanctions Are Coming’ geplaatst – een niet te missen verwijzing naar het Winter is Coming uit de serie. HBO reageerde nog diezelfde ochtend: “How do you say trademark misuse in Dothraki?”
Voor zover ons bekend heeft de president daar geen antwoord op gegeven. Zou hij hebben gedacht dat schending van auteursrechten of merkrechten fake news is? In antwoord daarop zouden de makers van de Game of Thrones uit eigen werk kunnen citeren, daar waar Cersei Lannister zei: “Shame, shame, shame!”.
Columns eerder gepubliceerd in MusicMaker
Advocaten intellectueel eigendom Evert van Gelderen en Elise Menkhorst publiceren 6 keer per jaar een column over muziek en recht in vaktijschrift MusicMaker. Lees alle columns hier.
Neem contact op