Daar waar je normaal gesproken pleidooien van advocaten zou verwachten, klonk er nu luid “Lose Yourself” van Eminem door de speakers van een Nieuw-Zeelands gerechtsgebouw. Op het filmpje dat er van op internet verscheen, zie je de rechter aandachtig luisteren. Van haar wordt nu een oordeel verwacht of er sprake is van inbreuk op dat nummer of niet.
In 2014 ontdekte de rapper dat de Nieuw-Zeelandse politieke partij National Party een nummer gebruikte in haar campagne dat erg veel weg heeft van het origineel. In het campagnefilmpje zie je eerst een goed geoliede roeiploeg in professionele pakjes over het water vliegen en daarna een team in een oude roeiboot met bij elkaar geraapte outfits dat elkaar alleen maar tegenwerkt. Volgens de voice over is het in het belang van Nieuw-Zeeland om de huidige ploeg (lees: de politieke partij) te behouden.
Volgens de advocaat van Eminem is het nummer voor de rapper van groot belang. Nadat het in 2002 uitkwam, won het nummer een Academy Award voor beste originele filmmuziek en twee Grammy Awards. Verzoeken van derden voor het gebruik van het nummer worden vaak afgewezen en als er toch toestemming wordt gegeven, dan konden daar miljoenen dollars tegenover staan. Voor het gebruik van het nummer door deze Australische politieke partij had Eminem hoe dan ook nooit toestemming gegeven: “We’re Americans and we don’t know about politics in New Zealand.”
De National Party gaf in de rechtszaal aan dat er wat haar betreft geen sprake kon zijn van inbreuk. Daarvoor noemde zij twee argumenten: in de eerste plaats zou het een bestendig gebruik zijn dat er muziekbibliotheken zijn met “sound-alikes” die men kan gebruiken en in de tweede plaats zijn de nummers verschillend genoeg om geen auteursrechtinbreuk op te leveren. Houden deze argumenten stand?
Van het eerste argument verwachten wij zelf niet al te veel. Het feit dat iets in de praktijk gebeurt, wil niet zeggen dat het juridisch ook mag. Ook de rechter lijkt op deze lijn te zitten, want ze sprak tijdens het proces de volgende woorden: “It doesn’t make it legitimate because somebody hasn’t yet sued”.
Ten aanzien van het tweede argument dat de nummers te veel zouden verschillen, haalden beide partijen alles uit de kast. Zo werden klassiekers als “La Bamba” en “Twist and Shout” voor de rechter gedraaid om te kunnen beoordelen hoe uniek het origineel is. Ook Jeff Bass, de componist die verantwoordelijk is voor het rifje in de opening van het nummer, was opgetrommeld om op een akoestische gitaar de overeenstemming tussen het origineel en het in de campagne gebruikte nummer te laten horen.
Volgens deze componist klinkt het campagne-nummer als “Lose Yourself Lite” en is het een “blatant rip-off”. Of de rechter dat oordeel deelt, wordt als het goed is over een paar maanden duidelijk. Tenzij partijen in de tussentijd alsnog een schikking bereiken.
We geven Eminem goede kansen dat de rechter van mening is dat de politieke partij zich net iets te veel heeft laten inspireren door het nummer van de rapper. De titel van het nummer van de politieke partij geeft een hint: ‘Eminem-esque’. What’s in a name?
Columns eerder gepubliceerd in MusicMaker
Advocaten intellectueel eigendom Evert van Gelderen en Elise Menkhorst publiceren 6 keer per jaar een column over muziek en recht in vaktijschrift MusicMaker. Lees alle columns hier.
Credit foto: Sebastian Vital, creative commons.
Neem contact op