Zo’n twee jaar geleden schreven wij een column voor MusicMaker over misschien wel één van de bekendste nummers aller tijden: Stairway to Heaven van Led Zeppelin. Dat nummer werd in 1971 uitgebracht op het album Led Zeppelin IV. Jimmy Page en Robert Plant, de gitarist en lead zanger van de band, schreven het nummer naar eigen zeggen in een afgelegen huisje op het platteland van Wales.
Bijna 45 jaar later, in 2015, ving een procedure aan in de VS waarin de vraag voorlag of Page en Plant een deel hadden overgenomen van het nummer Taurus van de band Spirit. Dit was de band van de gitarist en componist Randy Wolfe, beter bekend als Randy California. Een erfgenaam van Wolfe vorderde daarom een deel van de miljoenen dollars die het nummer in de loop der jaren opbracht.
Wat is er sinds onze column van twee jaar geleden gebeurd?
In Nederland wordt er alleen over vorderingen geoordeeld door een rechter, maar in Amerika is de uitkomst in sommige gevallen afhankelijk van het oordeel van een jury. Dat was ook het geval in de Stairway-procedure. De advocaat van de erfgenaam opende de procedure met een pakkende oneliner. Volgens hem kon de zaak met zes woorden worden samengevat: “give credit where credit is due”. Page en Plant waren volgens hem fantastische muzikanten en performers, maar in dit geval probeerden ze het werk van een ander voor eigen werk door te laten gaan.
In de dagen die volgden kwamen naast een leger advocaten en muziekkenners ook Page en Plant zelf aan het woord. Page betrad de zittingszaal zelfs met een gitaar onder zijn arm, maar kon die in zijn hoes laten. Volgens Page had hij wel verschillende cd’s van Spirit maar had hij de opening van Taurus pas gehoord toen zijn schoonzoon hem later op het nummer wees. Toen hem werd gevraagd naar een gepubliceerd interview waarin stond dat hij graag naar Spirit luisterde, zei hij dat het goed kon zijn dat zijn woorden waren verdraaid. In die tijd krabbelden journalisten namelijk nog dingen op in notitieboekjes.
Ook Plant kwam aan het woord, maar het is de vraag of de eisende partij daar veel aan had. Toen hem werd gevraagd naar de contacten met de band Spirit gaf hij aan dat hij zich eigenlijk weinig meer herinnerde van de mensen met wie hij destijds omging.
Uiteindelijk kwam de jury tot het oordeel dat Stairway to Heaven onvoldoende overeenstemde met Taurus. Maar dat oordeel werd vorige maand in hoger beroep teruggedraaid. Volgens het gerechtshof waren er namelijk fouten gemaakt in de eerdere procedure.
Zo was de jury niet volledig geïnformeerd over de juridische toets om de twee muziekwerken met elkaar te vergelijken. De jury had onder meer niet te horen gekregen dat losse noten weliswaar niet te beschermen zijn, maar dat een bepaalde combinatie van al bekende elementen wél beschermd kan zijn door het auteursrecht. Dat is overigens ook in Nederland het geval.
En dus begint het proces weer van voren af aan. There’s a lady who’s sure, vangt het nummer aan, maar de uitkomst van deze nieuwe procedure is een halve eeuw nadat het nummer werd uitgebracht voorlopig nog onzeker. Wel zeker is dat zodra er meer over bekend is, we jullie dat ook weer op deze plek zullen laten weten.
Columns eerder gepubliceerd in MusicMaker
Advocaten intellectueel eigendom Evert van Gelderen en Elise Menkhorst publiceren 6 keer per jaar een column over muziek en recht in vaktijschrift MusicMaker. Lees alle columns hier.
Neem contact op