De Fat-tire-bike, beter bekend als de Fatbike, is HOT! Niet alleen op straat, maar ook in de media en politiek trekt de razend populaire fiets veel aandacht. Recent trok de fiets echter ook de aandacht van de juridische wereld. Dit keer voor de verandering niet door de gemiddelde leeftijd van de bestuurders of de snelheid van de fiets, maar door een geschil over de intellectuele eigendomsrechten op de fiets. De rechtbank Den Haag deed uiteindelijk uitspraak en verbood Europe Cycle Company (ECC) de verkoop van haar Diablo Zipper fatbike, omdat het frame inbreuk maakte op het gemeenschapsmodel van Knaap Bikes B.V.. In deze blog bespreken we deze race om de fatbikes.
Van folder tot ex parte
Aanleiding voor het geschil was het voornemen van ECC om haar Diablo Zipper fatbike medio april 2023 in Nederland te gaan verhandelen. Dit verkondigde zij in haar folder aan haar afnemers. Dit voornemen bereikte ook Knaap Bikes, bij wie vooral de grote overeenstemming tussen (het frame van) de Diablo Zipper met haar Knaap Rtd. fiets opviel. De fietsen van beide partijen zijn hieronder weergeven:
Knaap Rtd.
Diablo Zipper
Knaap Bikes sommeerde ECC vervolgens tot het staken en gestaakt houden van de verhandeling van de Diablo Zipper wegens inbreuk op (onder andere) haar modelrechten. Om onherstelbare schade door de verhandeling van de Diablo Zipper fiets door ECC zo veel mogelijk te beperken, verzocht Knaap Bikes de voorzieningenrechter in april 2023 al om ECC een zogenaamd ex parte-verbod op te leggen. Met een dergelijk verbod kan, zonder zitting of wederhoor, voorlopig ieder gebruik van de Diablo Zipper door ECC in de Europese Unie onmiddellijk verboden worden. Dit verzoek werd toegewezen. Daarmee was het geschil nog niet voorgoed van de (fiets)baan.
Staken van modelinbreuk vs. vernietiging model
Het geschil kwam uiteindelijk dit jaar nog in de hoofdzaak voor de rechter van de rechtbank Den Haag. Bij de rechtbank vorderde Knaap Bikes onder andere de staking van de verhandeling van de Daiblo Zipper en schadevergoeding. Aan deze vorderingen lag volgens Knaap Bikes een inbreuk op onder andere haar modelrechten ten grondslag. Volgens Knaap Bikes wekt de Diablo Zipper bij de geïnformeerde gebruiker namelijk geen andere algemene indruk dan het model van de Knaap Rtd.. ECC verweerde zich onder meer door te stellen dat het modelrecht van Knaap Bikes nietig zou zijn, omdat het Model niet nieuw zou zijn en geen eigen karakter had ten opzichte van het vormgevingserfgoed. En dat het te technisch was om als geldig model te dienen. Verder voerde zij aan dat, indien het modelrecht wel geldig zou zijn, Knaap Bikes daarvan niet de rechthebbende was en dat van inbreuk geen sprake kon zijn, omdat de Diablo Zipper bij de geïnformeerde gebruiker een andere algemene indruk wekte dan de Knaap Rtd. Als tegenvordering verzocht zij de rechtbank om onder andere de door Knaap Bikes ingeroepen modelrechten te vernietigen of nietig te verklaren.
Geldigheid model
De rechtbank kwam allereerst tot het oordeel dat het model van Knaap Bikes nieuw is en over een eigen karakter beschikt, waardoor er sprake is van een geldig model. Het beroep van ECC op de techniekexceptie kan evenmin slagen volgens de rechtbank, aangezien slechts onderdelen van het model door technische functies worden bepaald, maar niet het model als geheel. Vervolgens fietst de rechtbank nog door het vraagstuk van de rechthebbende, waarbij zij tot het oordeel komt dat Knaap Bikes – en niet de Chinese fabrikant – inderdaad de rechthebbende is van het model, omdat het geregistreerde model op naam van Knaap Bikes staat.
Beoordeling modelinbreuk
Ten slotte beoordeelt de rechtbank de inbreukvraag, waarbij zij zich ondanks het veelvuldig vergelijken van de gehele fietsen door beide partijen, slechts toespitst op de frames van de fietsen. Reden daarvoor is dat enkel het frame van de Knaap Rtd. als model is geregistreerd en de modelinbreuk dus ook alleen op dat onderdeel kan zien.
De rechtbank heeft ter vaststelling van de inbreuk beoordeeld of de algemene indrukken die beide frames wekken anders zijn. ECC heeft verschillende punten aangevoerd waarop de frames volgens haar verschilden. Een aantal van deze punten hadden geen betrekking op het frame, waardoor deze door de rechtbank niet bij de vergelijking met het model betrokken werden. Over de meeste andere door ECC aangehaalde verschillen stelde de rechtbank vast dat deze onvoldoende waarneembaar zijn of door ECC onvoldoende duidelijk zijn toegelicht, waardoor de rechtbank de verschillen onvoldoende kan beoordelen. De rechtbank komt daarom tot de conclusie dat de algemene indrukken overeenstemmen. ECC maakt daardoor met het aanbieden van de Diablo Zipper inbreuk op het model van Knaap Bikes, onder meer doordat het frame van de Diablo Zipper geen andere algemene indruk wekt dan het model.
Op die fiets kwam er (voor nu?) een einde aan deze juridische strijd om de Fatbikes.
Neem contact op