Nadat in 2011 een wetsvoorstel voor de modernisering van het recht dat van toepassing is op personenvennootschappen door de minister werd ingetrokken, wordt dit jaar een nieuwe poging gewaagd. Op 21 februari 2019 werd een nieuw voorstel voor de wetgeving betreffende personenvennootschappen ter consultatie voorgelegd.
Inleiding
De wetgeving die betrekking heeft op personenvennootschappen (zoals een maatschap of een vennootschap onder firma) is stokoud en is verspreid over meerdere wetboeken. Reden waarom in het recente verleden meermalen is getracht om te komen tot een modernisering van het recht dat van toepassing is op personenvennootschappen.
Personenvennootschappen worden in de praktijk vaak gebruikt door beroepsbeoefenaren en ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf. Thans zijn er circa 231.000 personenvennootschappen actief. Personenvennootschappen zijn vooral populair vanwege de zogenoemde fiscale transparantie. Dit houdt in dat een personenvennootschap niet zelfstandig belastingplichtig is voor de vennootschapsbelasting, maar dat fiscale winsten worden belast bij de afzonderlijke vennoten. Daarnaast zijn de administratieve kosten die verbonden zijn aan een personenvennootschap laag. Lager ook dan de kosten verbonden aan een besloten vennootschap die, in tegenstelling tot een personenvennootschap, bij notariële akte moet worden opgericht. Een personenvennootschap is in essentie niets anders dan een tamelijk vormvrije samenwerkingsovereenkomst.
Wetsvoorstel
Het wetsvoorstel dat ter consultatie is voorgelegd beoogt de voordelen van de personenvennootschap te behouden en daarnaast de regelgeving op onderdelen te moderniseren en toegankelijker te maken. Hierdoor hoopt de regering ondernemerschap te stimuleren en daarmee de concurrentiepositie van Nederland te versterken.
De knelpunten die in de huidige regeling met betrekking tot personenvennootschappen vooral een rol spelen liggen op het terrein van de aansprakelijkheid van de vennoten en de wijze van toe- en uittreding. Aan deze en andere knelpunten probeert het wetsvoorstel tegemoet te komen.
Belangrijkste wijzigingen
Tot op heden zijn er 3 soorten personenvennootschappen; de vennootschap onder firma, de commanditaire vennootschap en de maatschap. Beoefenaren van beroepsactiviteiten (zoals advocaten en artsen) kunnen de maatschap of de vennootschap onder firma als rechtsvorm kiezen, terwijl beoefenaren van bedrijfsactiviteiten alleen de vennootschap onder firma als rechtsvorm beschikbaar hebben. In de nieuwe regeling verdwijnt het onderscheid tussen beroeps- en bedrijfsuitoefening en zijn er nog maar 2 rechtsvormen; de vennootschap en de commanditaire vennootschap.
Rechtspersoonlijkheid
Ondanks het feit dat de personenvennootschap ook in de nieuwe regeling niet bij notariële akte hoeft te worden opgericht, wordt er aan de personenvennootschap rechtspersoonlijkheid toegekend. Dit heeft tot gevolg dat de personenvennootschap zelf eigenaar kan zijn van vermogensbestanddelen en dat deze op naam van de vennootschap kunnen worden gesteld. Daarnaast is het hierdoor zonder meer duidelijk dat privé schuldeisers van de vennoten zich niet kunnen verhalen op het vermogen van de vennootschap.
Uittreding
In de huidige regeling leidt het uittreden van een vennoot in beginsel tot algehele ontbinding van de vennootschap. In de nieuwe regeling wordt er door de vennoten gestemd over toe- of uittreding en betekent het uittreden van een vennoot slechts ontbinding van de overeenkomst ten opzichte van de uittredende vennoot. De overeenkomst waarmee de personenvennootschap is aangegaan blijft ten aanzien van de andere vennoten derhalve bestaan. Vanaf het uittreden is de uittredende vennoot ook niet langer aansprakelijk voor verbintenissen van de vennootschap die na het uittreden zijn ontstaan.
Aansprakelijkheid
Qua aansprakelijkheid van de vennoten geldt in de nieuwe regeling als hoofdregel dat de vennoten naast de vennootschap hoofdelijk (dus voor het geheel) aansprakelijk zijn indien de vennootschap geen verhaal biedt. Indien een opdracht echter aan een vennoot specifiek is verstrekt (met het oog op diens persoon) dan is alleen deze vennoot naast de vennootschap aansprakelijk. Een ander belangrijk punt dat in het wetsvoorstel is opgenomen, betreft de regeling dat toetredende vennoten alleen aansprakelijk zijn voor verbintenissen van de vennootschap die na diens toetreden zijn ontstaan.
Vertegenwoordiging door commanditaire vennoot
Onder de huidige regeling mag een zogenoemde commanditaire vennoot van een commanditaire vennootschap (de geldschieter) de commanditaire vennootschap niet vertegenwoordigen op straffe van hoofdelijke aansprakelijkheid. In de nieuwe regeling kan dit wel op basis van een door de commanditaire vennootschap verstrekte volmacht. In dat geval is de commanditaire vennoot, als hij van de volmacht gebruik maakt, alleen aansprakelijk indien de commanditaire vennootschap failliet wordt verklaard.
Toekomst
Het zou voor de praktijk en de bruikbaarheid van de rechtsvorm personenvennootschap goed zijn, indien dit wetsontwerp deze keer wel de eindstreep haalt. Naar verwachting zal het wetsvoorstel niet eerder dan het najaar worden ingediend. Ons team ondernemingsrecht houdt u op de hoogte van de ontwikkelingen.
Neem contact op