Duurzaamheid wordt steeds belangrijker bij consumentenaankopen. Duurzaamheidsclaims zijn echter niet altijd even betrouwbaar waardoor consumenten regelmatig op het verkeerde been worden gezet. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft daarom op 29 september 2020 vijf vuistregels opgesteld ter preventie van consumentenmisleiding. Op 28 januari 2021 heeft de ACM de definitieve Leidraad Duurzaamheidsclaims gepubliceerd waarin de ACM de vijf vuistregels toelicht. In mei 2021 is de ACM een onderzoek gestart naar misleidende duurzaamheidsclaims door bedrijven in de energie-, kleding- en zuivelsectoren. In deze blog ga ik in op de 5 vuistregels en bespreek ik waar u op moet letten bij het doen van dergelijke claims om handhaving door de ACM te voorkomen. Tot slot komt het ACM-onderzoek naar misleidende duurzaamheidsclaims door kleding, energie- en zuivelbedrijven aan de orde.
Noodzaak voor nieuwe regels
Valse of misleidende duurzaamheidsclaims (greenwashing) beschadigen het consumentenvertrouwen en resulteren in oneerlijke concurrentie voor bedrijven die de duurzaamheidsregels wel in acht nemen. Duurzaamheid is een van de ACM-thema’s: zo reageerde de ACM op een oproep van de Europese Commissie om te streven naar betere en betrouwbaardere consumenteninformatievoorziening over het duurzaamheidsgehalte van producten. Bedrijven en consumenten kunnen misleidende duurzaamheidsclaims melden aan de ACM.
De Leidraad Duurzaamheidsclaims en de vijf vuistregels
In de Leidraad Duurzaamheidsclaims legt de ACM uit aan bedrijven hoe zij mogelijke duurzaamheidsclaims kunnen vormgeven aan de hand van praktische voorbeelden. Uitgangspunt is dat bedrijven eerlijk moeten zijn over duurzaamheid en dat alleen duidelijke, correcte en relevante duurzaamheidsclaims mogen worden gebruikt. Daarvoor heeft de ACM vijf vuistregels geformuleerd:
- duidelijk dient te worden gemaakt welk duurzaamheidsvoordeel het product heeft;
- duurzaamheidsclaims moeten worden onderbouwd met feiten en actueel worden gehouden;
- eventuele vergelijkingen met andere producten, diensten of bedrijven moeten eerlijk zijn;
- duurzaamheidsinspanningen moeten eerlijk en concreet worden beschreven;
- visuele claims en keurmerken moeten behulpzaam zijn voor consumenten en niet verwarrend.
Onderzoek zuivel, energie- en kledingbedrijven
De ACM constateerde dat veel misleidende duurzaamheidsclaims voorkomen bij zuivel-, energie-, en kledingbedrijven terwijl duurzaamheid belangrijk is voor consumenten bij deze aankopen. Ruim 170 bedrijven zijn door de ACM aangesproken om hun duurzaamheidsclaims te controleren op straffe van stevige boetes wegens misleiding. In de energiesector werden 60 bedrijven door de ACM aangesproken wegens claims als: “het merendeel van onze groene stroom wordt opgewekt in Nederland” terwijl uit het stroometiket bleek dat slechts 20% is opgewekt in Nederland en 80% elders. Verder werd bijvoorbeeld geclaimd dat: “In Nederland presteren wij het beste op het gebied van energietransitie” terwijl volkomen onduidelijk was waarmee werd vergeleken en waarom dit bedrijf dan “de beste” zou zijn. In de kledingsector zijn 70 bedrijven door de ACM aangesproken om hun duurzaamheidsclaims te controleren. Geclaimd werd dat een T-shirt van “biologisch katoen” is gemaakt, terwijl het maar voor de helft uit biologisch katoen bestond. Ook werd op sommige kledingwebsites een duurzaamheidsfilteroptie gehanteerd, maar bij de getoonde kleding ontbrak de duurzaamheidstoelichting in zijn geheel. In de zuivelsector werd door een bedrijf geclaimd dat een melkpak “duurzaam” was en dat de koeien vaak naar buiten mogen en dat de boerderij zelf haar stroom opwekt. Voor consumenten bleef onduidelijk wat precies het duurzaamheidsvoordeel was. Verder was er een melkverpakking waarop stond: “30% minder CO2-uitstoot” maar onduidelijk was waarmee dit vergeleken werd. Het bleek slechts te gaan om 30% minder CO2-uitstoot t.o.v. de eerdere verpakking. De ACM heeft deze bedrijven opgeroepen hun claims in overeenstemming te brengen met de vuistregels, voor zowel de online- als offlineverkoop. Ten slotte heeft de ACM een webpagina in het leven geroepen met veel gestelde vragen over duurzaamheidsclaims. Het is raadzaam voor bedrijven om de duurzaamheidsvuistregels serieus te nemen: niet-naleving kan leiden tot lasten onder dwangsom en boetes. De ACM is bevoegd om boetes op te leggen die kunnen oplopen tot EUR 900.000 per overtreding of die een percentage van de omzet vormen.
Vragen?
Voor vragen of advies over (het formuleren van) duurzaamheidsclaims en/of uw informatievoorziening aan consumenten kunt u contact met ons opnemen.
Neem contact op