Op 15 november is de tijdelijke wet transparantie turboliquidaties in werking getreden. Voor 15 november 2023 was het relatief eenvoudig om een BV (of andere rechtspersoon) die geen baten (activa op de balans) heeft te ontbinden. Het was aan de bestuurder om vast te stellen of er nog baten in de onderneming aanwezig waren. Indien dat volgens de bestuurder niet het geval was dan kon de BV simpelweg worden ontbonden door een ontbindingsbesluit van de algemene vergadering van aandeelhouders. Er was daardoor geen enkele vorm van transparantie voor eventuele bestaande schuldeisers van de BV.
Kritiek op turboliquidatie
Op deze methode kwam de aflopen jaren steeds meer kritiek omdat ondernemers relatief eenvoudig misbruik konden maken van de turboliquatie door bijvoorbeeld zelf (onrechtmatig) baten te onttrekken. De kritiek en vrees voor misbruik werden verder aangewakkerd door de Coronapandemie. Men dacht dat als gevolg van de pandemie steeds meer ondernemers in de (financiële) problemen zouden komen en genoodzaakt zouden zijn om hun onderneming te staken en gebruik zouden maken van een turboliquidatie.
Voor de inwerkingtreding van de nieuwe tijdelijke wet waren bestuurders niet verplicht om bij een turboliquidatie aan eventuele bestaande schuldeisers te bewijzen dat er geen baten waren. Schuldeisers hadden, bij een vermoeden van het bestaan van baten, wel de mogelijkheid om tegen de BV en/of de bestuurder daarvan op te treden. Bij voorbeeld door te stellen dat de BV nooit is ophouden te bestaan aangezien er nog wel baten aanwezig waren, de rechtbank te verzoeken om vereffening van de BV te heropenen, dan wel door de bestuurder aansprakelijk te stellen. De bewijslast om aan te tonen dat er wel degelijk baten aanwezig waren in de ontbonden BV lag echter bij de schuldeisers en het aantonen van de aanwezigheid van baten bleek in de praktijk dan ook lastig. Het wegpoetsen van activa op de balans of het onttrekken van activa uit de BV is immers iets dat niet altijd zichtbaar of makkelijk aantoonbaar is voor derden.
Nieuwe regels
Met de tijdelijke wet transparantie turboliquidaties lijkt aan deze problematiek voorlopig een einde te zijn gekomen. Het doel van deze tijdelijke wet is namelijk om de positie van schuldeisers beter te beschermen en misbruik door ondernemers tegen te gaan.
Als gevolg van de inwerkingtreding van deze nieuwe wet gelden voor de “turbo” liquidatie sinds 15 november de volgende nieuwe regels.
Het bestuur van de ontbonden vennootschap moet binnen 14 dagen na de ontbinding de volgende documenten deponeren bij de Kamer van Koophandel:
- een balans en een staat van baten en lasten met betrekking tot het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden en het voorgaande boekjaar als er op het moment van ontbinding over dat jaar nog geen jaarrekening openbaar is gemaakt;
- een beschrijving van:
- de oorzaak van het ontbreken van baten op het tijdstip van de ontbinding;
- indien van toepassing, de wijze waarop de baten van de rechtspersoon te gelde zijn gemaakt en de opbrengsten zijn verdeeld;
- indien van toepassing, de redenen waarom een schuldeiser of schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven; en
- de jaarrekeningen (inclusief accountantsverklaring indien van toepassing) inzake de boekjaren die vooraf zijn gegaan aan het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden, indien daarvoor een wettelijke plicht tot openbaarmaking bestaat waar nog niet aan is voldaan.
Nadat voornoemde deponeringen zijn gedaan dient het bestuur daarvan schriftelijke mededeling te doen aan schuldeisers.
Tijdelijk karakter
De nieuwe wet geldt in principe voor twee jaar. Dat de wet een tijdelijke karakter heeft, lijkt als belangrijkste reden te hebben, dat daarmee snel aanvullende regels konden worden ingevoerd voor de turboliquidatie, zonder een structurele wetswijziging. De geldigheidsduur van de tijdelijke wet kan echter worden verlengd na deze tweejaarperiode. Bovendien lijkt het waarschijnlijk dat tijdens de periode dat deze tijdelijke wet van toepassing is een structurele definitieve wetwijziging zal worden voorbereid, waarmee aan de turboliquidatie mogelijk voor goed een eind komt.
Conclusie
Hoewel de invloed van de Coronapandemie op het aantal liquidaties van rechtspersonen vooralsnog beperkt is, lijken de aanvullende regels wel effectief om het turboliquidatieproces transparanter te maken voor schuldeisers en misbruik van turboliquidaties tegen te gaan. Het nadeel is dat deze aanvullende regels wel leiden tot meer kosten voor ondernemers die (ook zonder slechte intenties) hun BV willen ontbinden door middel van een turboliquidatie.
Vragen over de nieuwe tijdelijke wet transparantie turboliquidaties?
Heeft u vragen over de nieuwe tijdelijke wet transparantie turboliquidaties of andere vragen over het ondernemingsrecht, neem dan gerust contact op met één van onze advocaten van het Team Ondernemingsrecht.
Neem contact op