Het leek allemaal zo overzichtelijk: downloaden mag wel, uploaden mag niet. Maar een zeer recente uitspraak van de Rechtbank Den Haag heeft roet in het eten gegooid. Vooralsnog tenminste. Downloaden – althans downloaden van illegale content – mag volgens de rechter namelijk niet.
Hoe zat dat nu (tot voor kort) met die regeling van downloaden en uploaden? Laten we een voorbeeld nemen. Stel je hebt op je gitaar een liedje geschreven. Daarmee ben je automatisch auteursrechthebbende van dat liedje, ervan uitgaande dat het een enigszins originele compositie is. Stel dat het liedje wordt opgenomen en op CD wordt uitgebracht. Iemand ript de CD en biedt het liedje (zonder jouw toestemming) ter download aan via internet (in zijn sharing folder via een p2p netwerk). Dat mag dus wettelijk niet; het is auteursrechtinbreuk. Jij als auteursrechthebbende zou hiertegen kunnen optreden. Vervolgens downloadt een ander het liedje en brandt het op een CDR. Dat mag dan weer wel. Het valt namelijk onder de regeling van de privékopie. Dat dachten we in ieder geval.
Deze regeling is in het leven geroepen omdat men aanvankelijk weinig kwaad zag in het toestaan een kopietje van een auteursrechtelijk beschermd werk te maken voor eigen gebruik. Denk aan de tijd waarin je een LP van de Rolling Stones op een cassettebandje (een wat?) zette voor in je walkman (je wat?). Daar hadden de Rolling Stones weinig last van. Het kopiëren voor eigen gebruik (binnen de grenzen van de wet) wordt beschouwd als een gerechtvaardigde beperking van het auteursrecht. Het maken van een thuiskopie is dus legaal.
In het digitale tijdperk heeft het fenomeen kopiëren op zijn zachtst gezegd andere proporties aangenomen. Door nieuwe technieken is het mogelijk geworden om op grote schaal perfecte één-op-één kopieën te maken. Downloaden en branden heeft een enorme (negatieve) impact op de verkoop van CD’s, DVD’s etc. en daarmee dus ook op de inkomsten van auteursrechthebbenden. Om dit leed enigszins te verzachten heeft men bedacht dat op de prijs van blanco informatiedragers (CDR’s, DVDR’s) een opslag wordt gelegd die ten goede moet komen aan de auteursrechthebbenden: de zogenaamde thuiskopievergoeding. Stichting de Thuiskopie is de door de overheid aangewezen organisatie die de vergoedingen incasseert bij de fabrikanten van blanco gegevensdragers om deze vervolgens te verdelen onder de rechthebbenden.
De hierboven genoemde zaak voor de Rechtbank Den Haag ging over deze vergoeding. Fabrikanten van blanco gegevensdragers hadden een procedure aangespannen tegen Stichting de Thuiskopie, omdat zij – kort gezegd – de af te dragen vergoeding te hoog vonden. Zij stelden onder meer dat de hoogte van de thuiskopievergoeding niet (mede)bepaald zou moeten worden door downloads van illegaal materiaal. Op deze wijze zou de overheid immers in feite (indirect) toestemming geven om illegaal materiaal te reproduceren.
e Rechtbank wilde hierin tot op zekere hoogte wel meegaan, in die zin dat zij stelde dat het downloaden van illegaal materiaal inderdaad een illegale handeling is. Dit terwijl tot dusver over de gehele juridische linie (waaronder nota bene de minister van justitie) werd aangenomen dat downloaden wél mag, omdat het valt onder de regeling van de privékopie. Ook als het een download van illegaal materiaal was. Niet dus.
Maar de Rechtbank Den Haag maakte het nog bonter. Ondanks het feit dat downloaden van illegaal materiaal volgens haar een illegale handeling is, mag hiermee bij het bepalen van de hoogte van de thuiskopievergoeding wel degelijk rekening worden gehouden! Moeten we nu een thuiskopievergoeding gaan betalen voor iets wat geen legale huiskopie is?
Het laatste woord hierover is nog niet gezegd.
Columns eerder gepubliceerd in MusicMaker
Advocaten intellectueel eigendom Evert van Gelderen en Elise Menkhorst publiceren 6 keer per jaar een column over muziek en recht in vaktijschrift MusicMaker. Lees alle columns hier.
Neem contact op