In de blogreeks ‘de IE-rechtelijke bescherming van …’ lichten we toe op welke manier het intellectuele eigendomsrecht bescherming kan bieden aan een specifiek product of een bepaalde dienst.
De Olympische Spelen zijn inmiddels weer afgelopen, maar we kunnen dankzij Netflix nog even in de Parijse sferen blijven. Het nieuwste seizoen van de hitserie ‘Emily in Paris’ is namelijk uitgebracht. Hoe zit het eigenlijk met de IE-rechtelijke bescherming van deze serie? In dit blog gaan we daar verder op in.
Auteursrecht speelt een grote rol
Het auteursrecht speelt een grote rol bij de productie van een serie. Het auteursrecht beschermt namelijk de creatieve keuzes die gedurende dat proces worden gemaakt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het script, het decor, de outfits, de audiovisuele elementen en de muziek- en geluidsfragmenten.
Naar Nederlands recht zullen een deel van de auteursrechtelijk beschermde werken die voor de serie gemaakt worden al direct aan de producent van de serie toekomen – in dit geval MTV Studios. Dit geldt bijvoorbeeld voor de werken die door werknemers van MTV Studios worden gemaakt, omdat we in Nederland het zogenaamde werkgeversauteursrecht kennen. Hierover schreven we eerder al een blog . Daarnaast bevat de Auteurswet bijzondere bepalingen voor filmwerken, die het de producent makkelijker maken om de serie uit te geven. Door een wettelijk vermoeden geldt de producent namelijk als rechthebbende voor de normale exploitatie daarvan.
Naar Amerikaans recht kunnen hier andere regels voor gelden, maar ook naar Nederlands recht is het hoe dan ook verstandig goede overeenkomsten te sluiten over de overdracht van of de licenties op de auteursrechten en de daar tegenoverstaande vergoedingen, zodat de producent de serie kan exploiteren.
De rol van naburige rechten in een serie
Naast het auteursrecht, spelen ook de naburige rechten een belangrijke rol bij de productie van een serie. Naburige rechten beschermen niet zozeer het creatieve werk zelf, maar de uitvoering van dat werk. Een voorbeeld: in de serie speelt actrice Ashley Parks (Mindy) de rol van een zangeres en zij zingt een aantal liedjes. Naast dat zij over naburige rechten op haar acteerwerk beschikt omdat zij uitvoering geeft aan het script, beschikt zij ook over deze rechten op de uitvoering van de liedjes. Ten slotte beschikt de producent van een serie over de naburige rechten op de opnames. Op basis van de naburige rechten kan de producent bijvoorbeeld beslissen welke streamingdienst de serie mag uitbrengen en onder welke voorwaarden dat is toegestaan.
Portretrechten van de acteurs
Voorts beschikken de acteurs van de serie over portretrechten. Naar Nederlands recht hebben bekende personen een zogenaamde ‘verzilverbare populariteit’. Dit betekent bijvoorbeeld dat het portret van Lilly Collins, die de hoofdrol (Emily) speelt in de serie, niet zomaar voor commerciële doeleinden mag worden gebruikt tenzij daarover (financiële) afspraken zijn gemaakt.
Merkenrechten op en in de serie
Ook merkenrechtelijk is er een hoop te doen rondom de serie.
De naam van de serie (‘Emily in Paris’) is geregistreerd als woordmerk voor onder meer de Europese Unie, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en India. De merken zijn niet alleen geregistreerd voor entertainmentdiensten, maar ook voor haar- en cosmeticaproducten.
Verder is merkenrechtelijk interessant dat het in de serie veel gaat over het verzorgen van marketing voor een aantal bekende bedrijven. Zo wordt er [spoiler alert] gewerkt aan de lancering van een parfum van het Franse parfumhuis Baccarat in de vorm van een gebroken hart. Daarnaast wordt er een romantische commercial gemaakt voor het Parijse modehuis AMI. Dat mag merkenrechtelijk niet zomaar; met deze bedrijven zullen dan ook afspraken zijn gemaakt om hun merk op deze manier in de hitserie te mogen gebruiken.
Voor de liefhebber: het kristallen hart (helaas zonder parfum-inhoud) van Baccarat kan hier worden besteld. Voor een betaalbaarder alternatief van een aan de hitserie gekoppeld product zou ook kunnen worden uitgeweken naar de Emily in Paris shampoo van Pantene, die onder andere hier te koop is.
Modelrechten op de designeroutfits
Tot slot komen in de serie veel jaloersmakende outfits voorbij en wordt couture van onder meer Missoni, Isabel Marant en Valentino niet geschuwd. Naar Nederlands recht kunnen deze outfits onder bepaalde voorwaarden auteursrechtelijk beschermd worden. Daarnaast kunnen ze voor modelrechtelijke bescherming in aanmerking komen. Dit is mogelijk als het model nieuw is en een eigen karakter heeft (of eenvoudig gezegd: als het afwijkt van wat er tot dusver op de markt beschikbaar was).
Een modecreatie kan als model worden gedeponeerd, maar kan ook beschermd worden als niet-ingeschreven model. Niet zelden wordt in de mode-industrie gebruik gemaakt van laatstgenoemde beschermingsvorm. Vanwege de korte levensduur van kleding en de snelheid waarmee de mode verandert, wordt een modelregistratie in veel gevallen als te kostbaar en tijdrovend gezien. Hier staat wel tegenover dat een niet-ingeschreven model slechts 3 jaar (in plaats van 25 jaar) bescherming biedt en alleen tegen bewuste nabootsing.
Meer weten?
Meer weten over intellectuele eigendomsrechten en of uw product of dienst ook valt te beschermen? Ons team van intellectuele eigendomsrechtspecialisten staat voor u klaar.
Neem contact op