In april van dit jaar werd het Wetsvoorstel ‘Wet Arbeidsmarkt in Balans’ gepubliceerd. Dit wetsvoorstel heeft tot doel de balans tussen vaste dienstverbanden en flexibele arbeid te verbeteren. Een samenvatting van de voorgenomen maatregelen is te lezen in de Clairfort Update van April 2018. De Raad van State (het adviesorgaan van de Eerste en Tweede Kamer) heeft gisteren over het wetsvoorstel advies uitgebracht. Zij is van mening dat het wetsvoorstel ontoereikend is en de problemen op de arbeidsmarkt niet zal oplossen.
Balans
De Raad van State verwacht dat het wetsvoorstel niet zal leiden tot de beoogde balans op de arbeidsmarkt. Van een balans is volgens haar sprake als alle categorieën werkenden aanspraak maken op de benodigde sociale bescherming, afhankelijk van de mate waarin zij dat nodig hebben. Ook de fiscale stelsels en sociale zekerheidswetten dienen hierin te worden betrokken.
De kritiek van de Raad van State ziet op verschillende aspecten.
De problemen op de arbeidsmarkt
Ten eerste wordt kritiek geuit op de probleembeschrijving waarop het voorstel is gebaseerd. Volgens het wetsvoorstel is het probleem gelegen in de grote tweedeling in het beschermingsniveau tussen categorieën werkenden. Volgens de Raad van State hadden ook de gevolgen van de ontwikkeling op het gebied van digitalisering, technologisering en globalisering dienen te worden meegenomen. De vraag naar hooggeschoold personeel neemt hierdoor toe, terwijl minder geschoolde werknemers een zwakkere positie krijgen. Met dit punt is geen rekening gehouden. Hierdoor is het wetsvoorstel gebaseerd op een onvolledig beeld van de problemen op de arbeidsmarkt.
Onvoldoende effectief
Ten tweede meent de Raad van State dat de groepen werkenden met een zwakkere positie op de arbeidsmarkt niet voldoende zullen worden beschermd. Het niveau van bescherming is ook in de ‘Wet Arbeidsmarkt in Balans’ afhankelijk van het soort arbeidsrelatie. Werkenden met een zwakkere positie zullen eerder zijn aangewezen op de arbeidsverhouding die voor de werkgever het goedkoopst is.
In het advies wordt gesproken over het ‘waterbedeffect’ van bepaalde maatregelen. Deze maatregelen zouden specifieke knelpunten op de arbeidsmarkt oplossen, maar anderzijds zouden nieuwe knelpunten ontstaan of andere problemen zouden groter worden. Dit komt volgens de Raad van State doordat het wetsvoorstel onvoldoende doordacht is. Als voorbeeld wordt verwezen naar het duurder maken van flexibele arbeid. Dit zou het aanbieden van een arbeidsovereenkomst aantrekkelijker maken. Het aanbieden van een arbeidsovereenkomst zou gemakkelijk kunnen worden omzeild door het inzetten van ZZP’ers. Zeker gezien de juridisch onduidelijke positie van de zzp’er is dit onwenselijk.
Positieve punten
De Raad van State ziet ook enkele positieve punten. Met name de mogelijkheid om meerdere ontslaggronden te combineren en het feit dat de werknemer al bij aanvang van het dienstverband de transitievergoeding zal gaan opbouwen zou kansen bieden voor de arbeidsmarkt.
Conclusie
In het algemeen wordt door de Raad van State geconcludeerd dat de maatregelen in theorie kunnen bijdragen aan een versterking van de rechtspositie van de werknemer, maar dat de effectiviteit van deze maatregelen in de praktijk beperkt zal zijn door de wijze waarop werkgevers hierop zullen inspelen.
Reactie Koolmees
Minister Koolmees is verantwoordelijk voor het wetsvoorstel ‘Wet Arbeidsmarkt in Balans’. In zijn reactie op het advies heeft hij aangegeven dat het voorstel een eerste stap in de goede richting is. De problemen op de arbeidsmarkt zijn te groot om in één keer te kunnen oplossen. Ook heeft Minister Koolmees aangekondigd dat een commissie zal worden ingesteld die de arbeidsmarkt zal analyseren, zodat in kaart kan worden gebracht welke behoeften er zijn.
Hoe verder?
In welke mate het advies invloed zal hebben op het wetsvoorstel zal moeten worden afgewacht. In de Tweede Kamer wordt ook kritiek geuit op de voorgestelde maatregelen. Aanpassing van het huidige wetsvoorstel is om die reden niet ondenkbaar. Uiteraard zullen wij u op de hoogte houden van de ontwikkelingen op dit gebied.
Neem contact op