Werken waar je wilt?

In onze blog over het recht om thuis te werken schreven wij al dat een belangrijke wetswijziging op komst is. Het wetsvoorstel Wet werken waar je wilt ligt nu bij de Eerste Kamer. Met dit voorstel wordt de huidige Wet Flexibel werken (hierna: Wfw) op zodanige wijze aangepast dat  het voor de werkgever lastiger is verzoeken tot wijziging van de arbeidsplaats af te wijzen. Met het wetsvoorstel beogen de initiatiefnemers de vrijheid van de werknemers in het kiezen van de arbeidsplaats te vergroten.

Initiatiefvoorstel

De huidige Wfw bepaalt dat van de werkgever verlangd kan worden dat hij instemt met een verzoek van de werknemer tot aanpassing van de arbeidsduur- of tijd, tenzij ‘zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen’ zich daarentegen verzetten. Ten aanzien van een aanpassing van de arbeidsplaats geldt dat de werkgever verzoeken hiertoe dient te overwegen en bij afwijzing hiervan in gesprek moet gaan met de werknemer. Er bestaat voor de werkgever thans enkel een plicht om, in geval van afwijzing, de beslissing deugdelijk te motiveren.

Het oorspronkelijke initiatiefwetsvoorstel verplicht werkgevers om verzoeken tot aanpassing van de arbeidsplaats niet slechts te overwegen, maar ook daarmee in te stemmen, mits dit niet in strijd is met zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. De Sociaal Economische Raad (SER) heeft echter geadviseerd dit criterium te wijzigen in ‘maatstaven naar redelijkheid en billijkheid’. De SER stelt daarbij dat het criterium van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen werknemers meer zeggenschap biedt, maar werkgevers onvoldoende tot maatwerk in staat stelt. Het tegen elkaar afwegen van belangen zou beter mogelijk zijn met de maatstaven van redelijkheid en billijkheid. Het advies van de SER is inmiddels in het wetsvoorstel overgenomen. Het wetsvoorstel wordt dusdanig gewijzigd dat het de werkgever verplicht om met een verzoek tot aanpassing van de arbeidsplaats in te stemmen, ‘’indien hij, gelet op alle omstandigheden van het geval, oordeelt dat zijn belangen naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid daarvoor moeten wijken’’. Er zal  een belangenafweging moeten plaatsvinden, waarbij de werknemer zijn of haar verzoek zal moeten motiveren.

Onduidelijkheden

Met het gewijzigde voorstel van de Wet werken waar je wilt wordt het maken van een belangenafweging bij de werkgever neergelegd. Bij een conflict moet de rechter aan de hand van redelijkheid en billijkheid beoordelen of de werkgever een goede afweging heeft gemaakt. Maar kan de werkgever dit wel en hoe moet hij deze afweging dan maken? En welke omstandigheden mag hij allemaal bij deze afweging betrekken?

Toepassing Wet werken waar je wilt

De Wet werken waar je wilt is niet voor alle werkgevers van toepassing. De wet is van toepassing op werkgevers die tenminste 10 werknemers in dienst hebben.  De reden hiervoor is dat werken op afstand grote impact kan hebben op kleine werkgevers. Bovendien is de Wet werken waar je wilt alleen van toepassing op verzoeken voor werken vanaf het thuisadres en de kantoorlocatie.

Een verzoek tot een andere arbeidsplaats kan niet zomaar gedaan worden. De huidige wet biedt daar een aantal uitgangspunten voor. Zo moet de werkgever minimaal een half jaar in dienst zijn en het verzoek moet minimaal 2 maanden van tevoren schriftelijk worden ingediend. De werkgever dient vervolgens minimaal 1 maand vóór de ingangsdatum schriftelijk te reageren op het verzoek.

Beoordeling redelijkheid en billijkheid

Bij het wel of niet toekennen van het verzoek moet de werkgever toetsen aan de redelijkheid en billijkheid. Het gaat erom dat alle belangen zorgvuldig worden afgewogen, zowel voor de werkgever als werknemer. De volgende aspecten kunnen van belang zijn bij het wel of niet instemmen met een verzoek tot thuiswerken door de werkgever:

• Inrichting van de werkplek thuis;
• Beïnvloeding van het thuiswerken op de samenwerking in het team;
• Mentale gezondheid van de werknemer;
• Samenstelling van het huishouden (zijn bijvoorbeeld kleine kinderen thuis tijdens werkuren?);
• Afleiding door en belasting van huishoudelijke taken;
• Mate van afhankelijkheid van andere collega’s;
• Mate van sociale interactie met collega’s;
• Is het thuisverzoek in lijn met het beleid van de organisatie?

Vragen

Heeft u vragen over bovenstaande of andere vragen over het arbeidsrecht, neem dan gerust contact op met één van onze advocaten van het Team Arbeidsrecht.