Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

Op 14 mei 2019 heeft de Eerste Kamer de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) aangenomen. Wat is de stand van zaken?

Dit jaar worden – vooruitlopend op de invoering van de Wkb in 2021 – proefprojecten met kwaliteitsborging gestart. De VNG coördineert de proefprojecten (https://vng.nl/artikelen/wet-kwaliteitsborging-voor-het-bouwen). De Wkb zal naar verwachting per 1 januari 2021 in werking gaan treden.

Doelstellingen

Doel van de wet is het verbeteren van de kwaliteit van de bouw en de positie van de consument ten opzichte van de aannemer. Daarnaast heeft de wet tot doel het stimuleren van kwaliteitsverbetering en faalkostenvermindering. De wet wil dit bereiken door meer verantwoordelijkheden bij de bouwende partijen te leggen en te kijken naar het gerealiseerde bouwwerk in plaats van de papieren plannen vooraf.

Wijzigingen

De Wkb heeft invloed op de wijze waarop de vergunningverlening verloopt (door middel van aanpassing van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)) en vult de Woningwet aan met bepalingen over toezicht op bouwen, waarbij tevens een aantal wetsartikelen uit het Burgerlijk Wetboek (BW) worden aangepast. Hieronder enkele concrete wijzigingen:

• Er zijn nieuwe bepalingen aan de Woningwet toegevoegd ten aanzien van toezicht op de bouw (Kwaliteitsborging). Bouwen onder kwaliteitsborging is alleen toegestaan indien door een daartoe gerechtigde kwaliteitsborger wordt toegezien op het voldoen aan de bouwtechnische voorschriften. Een kwaliteitsborger is volgens de Wkb een: “natuurlijk persoon of rechtspersoon die met toestemming van de instrumentaanbieder een toegelaten instrument voor kwaliteitsborging toepast”.

Een kwaliteitsborger werkt volgens een door de overheid goedgekeurde werkwijze: een toegelaten instrument voor kwaliteitsborging. Een instrument voor kwaliteitsborging is: ”beoordelingsmethodiek die tot doel heeft vast te stellen of er een gerechtvaardigd vertrouwen bestaat dat het bouwen van een bouwwerk voldoet aan de voorschriften die zijn gesteld bij of krachtens een algemene maatregel van bestuur als bedoeld in artikel 2, eerste lid, aanhef en onder a, en vierde lid, of artikel 120”.

De rijksoverheid houdt toezicht op het nieuwe stelsel via een op te richten toezichthouder: “de toelatingsorganisatie”.

Bij welke bouwwerken nu verplicht gebruik gemaakt moet worden van een instrument voor kwaliteitsborging zal nog moeten worden bepaald. Uit de wetsgeschiedenis is wel op te maken dat het gaat om bouwwerken die:

1. vallen onder gevolgklasse 1,
2. die niet vergunningsvrij zijn,
3. en ook niet vallen onder de categorie Bouwbesluittoetsvrij.

Globaal wordt vooralsnog onder gevolgklasse 1 verstaan: grondgebonden eengezinswoningen, recreatiewoningen, bedrijfshallen inclusief bijvoorbeeld een kantoor of kantine en fiets- en voetgangersbruggen;

• Voor de aanvraag van een omgevingsvergunning schrapt de Wkb de toets aan het Bouwbesluit. Uit de systematiek van de Wabo volgt vervolgens dat de Bouwbesluitinformatie behorende bij het bouwplan niet meer aangeleverd hoeft te worden. Er hoeft alleen informatie aangeleverd te worden die noodzakelijk is voor de beoordeling van de aanvraag. En daar hoort het Bouwbesluit dan niet meer bij.

• In het Burgerlijk Wetboek worden onder meer de regels aangescherpt rondom aansprakelijkheid van de aannemer na oplevering en wordt de waarschuwingsplicht aangescherpt.

In artikel 7:758 lid 3 BW staat nu opgenomen dat de aannemer is ontslagen van de aansprakelijkheid van gebreken die de opdrachtgever bij de oplevering redelijkerwijs had moeten ontdekken. In de nieuwe wet is dit aangepast en is de aannemer wel aansprakelijk voor gebreken die bij de oplevering van het werk niet zijn ontdekt, tenzij deze gebreken niet aan de aannemer zijn toe te rekenen.

Ook dient de aannemer op grond van de nieuwe wet bij de oplevering een dossier aan de opdrachtgever te verstrekken over het tot stand gebrachte bouwwerk. Het dossier moet gegevens en stukken bevatten die volledig inzicht geven in de nakoming van de aannemingsovereenkomst door de aannemer en uitgevoerde werkzaamheden. In ieder geval bevat het dossier: de tekeningen en de berekeningen betreffende het tot stand gebrachte bouwwerk en de bijbehorende installaties, een beschrijving van de toegepaste materialen en installaties, de gebruiksfuncties van het bouwwerk. Bovendien bevat het dossier ook de gegevens en bescheiden die nodig zijn voor gebruik en onderhoud van het bouwwerk.

Proefprojecten

Gemeenten kunnen samen met aannemers/architecten, kwaliteitsborger en waar mogelijk opdrachtgever proefprojecten uitvoeren. Tijdens deze proefprojecten wordt praktijkervaring opgedaan en worden mogelijke knelpunten zichtbaar. VNG streeft ernaar om tot de invoering van Wkb ongeveer 10% van de bouwprojecten die vallen onder gevolgklasse 1 als proefproject uit te voeren.

Vragen?

Heeft u vragen over de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen, neem dan contact op met een van onze specialisten van de sectie Bouw & Vastgoed.