De nieuwe Wet open overheid (“Woo”) is vanaf zondag 1 mei 2022 van kracht. De Woo vervangt de Wet openbaarheid van bestuur (“Wob”).
Doel
De Woo heeft als doel het transparanter maken van overheden, zodat het belang van openbaarheid van publieke informatie beter wordt bediend. Dit wordt tot uitdrukking gebracht in het ‘algemene recht van eenieder op publieke informatie’ zoals geformuleerd in artikel 1.1 Woo.
Actieve openbaarmaking (hoofdstuk 3 Woo)
De Woo voorziet in een opener overheid dan de Wob, bijvoorbeeld door actieve openbaarmaking verplicht te stellen. Artikel 3.3 Woo geeft een opsomming van categorieën informatie die in ieder geval actief openbaar gemaakt dienen te worden. Een overheidsorganisatie mag hier alleen van afwijken als een beschermend belang uit artikel 5.1 of 5.2 Woo daaraan in de weg staat.
De informatie moet digitaal toegankelijk gemaakt worden. Hiertoe zal het Platform Open Overheidsinformatie (PLOOI) gebruikt worden. Vanaf 1 januari 2023 zal op dit platform informatie gefaseerd openbaar gemaakt worden.
Het Woo-verzoek (hoofdstuk 4 Woo)
Naast de actieve openbaarmaking blijft de passieve openbaarmakingsverplichting (ook wel openbaarmaking op verzoek) bestaan. Het Woo-verzoek zal het Wob-verzoek gaan vervangen en verschilt op enkele onderdelen. Zo kan een Woo-verzoek alleen geweigerd worden wanneer een beschermd belang uit artikel 5.1 of 5.2 Woo daaraan in de weg staat, welke artikelen iets afwijken van de weigeringsgronden uit de Wob. Ook is er een aantal aanvullende weigeringsgronden voor specifieke informatie opgenomen in artikel 5.4 en 5.4a Woo. Nieuw is de mogelijkheid om informatie, ook al bestaat er een weigeringsgrond, om klemmende redenen toch openbaar te maken aan (enkel) de verzoeker. Het bestuursorgaan heeft minder ruimte om de beslistermijn van vier weken te verlengen.
Geen overgangsrecht
De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in een uitspraak van 26 april 2022 (ECLI:NL:RVS:2022:1223), (alvast) expliciet aangegeven dat vanaf 1 mei 2022 alle informatieverzoeken, of die nu op grond van de Wob of op grond van de Woo zijn gedaan, afgehandeld moeten worden op grond van de Woo. Artikel 10.1 van de Woo bepaalt dat de Wob wordt ingetrokken en er is (op enkele onderdelen na) niet voorzien in overgangsrecht. Dat betekent dat de Woo onmiddellijke werking heeft en dat met ingang van 1 mei 2022 ook besluiten op vóór de inwerkingtreding van de Woo ingediende Wob-verzoeken met inachtneming van de Woo moeten worden genomen. Dat geldt ook voor besluiten op bezwaar of besluiten die worden genomen na een bestuurlijke of judiciële lus.
Belangrijke overige veranderingen
- Er komt een onafhankelijk Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding, dat o.a. bestuursorganen voorlicht, de regering adviseert en bemiddelt bij klachten;
- Elk bestuursorgaan dat onder de Woo valt moet een contactpersoon aanwijzen, waarbij iedereen terecht kan met vragen over de beschikbaarheid van overheidsinformatie;
- De reikwijdte van de Woo wordt verbreed naar de in artikel 2.2 lid 1 Woo omschreven overheidsorganisaties.
Vragen over de Woo?
Neem voor vragen over de Woo gerust contact op met onze advocaten en juristen van de sectie Overheid.
Neem contact op