Vrijwel iedereen heeft er wel eens mee gepuzzeld: de Rubik’s Cube. Ook binnen het intellectuele eigendomsrecht wordt er veel gepuzzeld met de Rubik’s Cube, maar dan met de mate van bescherming die aan de Rubik’s Cube toe zou moeten komen. Is de kubus bijvoorbeeld beschermbaar onder het auteursrecht? Kan de kubus als (vorm)merk worden beschermd? Afgelopen maand werd er weer een beslissing genomen over de bescherming. Ditmaal is er geoordeeld dat het in kleur geregistreerde vormmerk van de Rubik’s Cube geen geldig vormmerk kan zijn. In dit weblog bespreken we deze beslissing. Ook komt een eerdere beslissing aan bod over een vormmerk van de Rubik’s Cube in zwart-wit.
Merkenrecht beschermd geen technische oplossing
Het merkenrecht kan geen vormen beschermen die noodzakelijk zijn voor een technisch resultaat. Daarmee wordt voorkomen dat een onderneming door middel van het merkenrecht een monopolie kan krijgen op een technische oplossing van een product. Deze oplossingen moeten beschermd worden via het octrooirecht en aan dat recht is bewust een maximale geldigheidsduur van 20 jaar verbonden. Dit kan niet omzeild worden door een beroep op het merkenrecht.
Een product dat naast de technische elementen ook uit decoratieve essentiële kenmerken bestaat kan echter wel als vormmerk worden ingeschreven. De centrale vraag voor de geldigheid van het vormmerk van de Rubik’s Cube is dan ook of de vorm volledig technisch bepaald is of dat er ook nog (uitsluitend) decoratieve kenmerken aanwezig zijn.
Eerdere beslissing over het zwart-wit vormmerk van de Rubik’s Cube
Aan de recente beslissing over het in kleur geregistreerde vormmerk is een lange procedure over het in zwart-wit geregistreerde vormmerk van de Rubik’s Cube voorafgegaan. Hierover werd uiteindelijk geoordeeld dat het vormmerk vanwege de technische bepaaldheid van het voorwerp geen merkenrechtelijke bescherming toekomt. De Rubik’s Cube heeft namelijk een mechanisme dat het mogelijk maakt om de kleinere kubussen verticaal en horizontaal te roteren, zodat de kubus uiteindelijk uit zes effen kleurvlakken bestaat en de puzzel opgelost is. De vorm van de kubus en het onderliggende mechanisme zijn noodzakelijk om rotatie mogelijk te maken en het technische resultaat te verkrijgen (zoals hieronder te zien is).
In deze beslissing was de kleur van de kubus buiten beschouwing gelaten, omdat de kleuren van de kubus niet zichtbaar waren door de zwart-wit registratie en de kleuren ook niet beschreven stonden in de omschrijving van het vormmerk.
Maken kleuren het verschil?
Naast het zwart-wit vormmerk was er ook een in kleur ingeschreven vormmerk van de Rubik’s Cube. De merkhouder stelde dat dit vormmerk wél geldig is omdat de kleuren uitsluitend decoratief zouden zijn, waardoor het vormmerk niet volledig technisch bepaald is. Deze redenatie gaat volgens de Cancellation Division van het EUIPO niet op. In de recente beslissing wordt geoordeeld dat het onmogelijk is om de puzzel op te lossen als de puzzel volledig uit één kleur zou bestaan. Het is daarom noodzakelijk om verschillende kleuren te gebruiken voor het bereiken van de oplossing van de Rubik’s Cube. Daarnaast zijn de kleuren ook niet fantasierijk. Er is gekozen voor basiskleuren die goed met elkaar contrasteren, zodat het eenvoudiger is om de kleurvlakken van elkaar te kunnen onderscheiden. De kleuren dragen dus bij aan het bereiken van de technische oplossing en zijn niet uitsluitend decoratief, waardoor er geen sprake is van een geldig vormmerk.
Conclusie
Met deze beslissing is ook het in kleur ingeschreven vormmerk van de Rubik’s Cube nietig verklaard. Daarmee is er weer een stukje van de IE-puzzel van de Rubik’s Cube opgelost (of weggevallen).
Meer weten?
Meer weten over het merkenrecht? Ons team van intellectuele eigendomsrechtspecialisten staat voor u klaar.
Neem contact op