Vanaf 1 januari 2021 moet elk nieuw gebouw een Bijna Energie Neutraal Gebouw (BENG) zijn. Er worden dus eisen gesteld aan de energieprestatie van nieuwe gebouwen. Dat is op zich niets nieuws: tot 1 januari 2021 gold dat nieuwbouw moest voldoen aan een Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC). Met de invoering van BENG wordt afscheid genomen van de EPC en worden drie energieprestatie-indicatoren in het leven geroepen.
Het doel van de BENG-eisen is te zorgen voor energiebesparing in de gebouwde omgeving, en om op die manier bij te dragen aan de Energietransitie. Verder wordt met de invoering van BENG voor alle nieuwe gebouwen een verdere invulling gegeven aan de verplichtingen die voortvloeien uit de herziene Europese richtlijn energieprestatie gebouwen.
De BENG-eisen zijn in eerste instantie vastgelegd in het Bouwbesluit 2012, en na inwerkingtreding van de Omgevingswet in het daarbij behorende Besluit bouwwerken leefomgeving.
De BENG systematiek
BENG wordt bereikt door het maken van een energiezuinig ontwerp dat voldoet aan de drie BENG-eisen:
BENG 1: De maximale energiebehoefte per jaar: daarvoor wordt de energiebehoefte voor verwarming en koeling opgeteld. Dat wil zeggen dat wordt gekeken naar de buitenschil van een gebouw. Van belang is hoe goed een gebouw is geïsoleerd, wat de kierdichtheid is en hoe groot het buitenoppervlak van het gebouw is.
BENG 2: Het maximale primair fossiel energiegebruik: dat is een optelsom van het primair energiegebruik voor verwarming, koeling, warmtapwaterbereiding en ventilatoren. Als er zonnepanelen of andere hernieuwbare energiebronnen aanwezig zijn, wordt de opgewekte energie van het primair energiegebruik afgetrokken.
BENG 3: Het aandeel hernieuwbare energie ten opzichte van het totale energieverbruik. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om windenergie, zonne-energie en om warmte uit de bodem of uit de lucht.
Aan alle drie de BENG-eisen moeten worden voldaan, wil een woning voldoen aan de wettelijke eisen. Het is dus niet mogelijk een tekort bij de ene eis te compenseren met een overschot bij de andere eis.
TO-juli
Voor nieuwbouwwoningen wordt nog een grenswaarde toegevoegd. Deze grenswaarde zorgt ervoor dat woningen in de zomer niet te warm worden. Daarvoor wordt de berekende koelbehoefte over de maand juli uit de BENG-berekening gebruikt. Als de woning is voorzien van koeling (bijvoorbeeld een warmtepomp met koelfunctie) dan wordt aangenomen dat er nauwelijks risico is op temperatuuroverschrijding.
Overigens kunnen maatregelen die worden genomen om te voldoen aan TO-juli, zoals zonwerend glas, juist van (negatieve) invloed zijn op de uitkomst van de BENG-berekening. Zonwerend glas houdt immers ook in de winter zonnewarmte buiten, zodat dan meer verwarmd moet worden.
Vergunningaanvraag vóór 1 januari 2021
Indien voor 1 januari 2021 een omgevingsvergunningaanvraag voor een nieuw gebouw is ingediend, geldt het toetsingskader van het Bouwbesluit zoals dat voor de inwerkingtreding van de BENG-eisen gold. Wel zal bij oplevering een energielabel moeten worden vastgesteld volgens de nieuwe bepalingsmethode (NTA 8800, die in de plaats komt van o.a. NEN 7120). Daarom is het van belang om gedurende het bouwproces bewijs te verzamelen als input voor de energieprestatie-berekening.
Alle bouwplannen waarvoor ná 31 december 2020 een omgevingsvergunningaanvraag wordt ingediend zullen uiteraard moeten voldoen aan de BENG-eisen.
Strengere eisen gemeenten?
De gemeente Amsterdam heeft in augustus 2020 een ontwerp Bouwverordening ter inzage gelegd, waarin de gemeente strengere eisen stelt dan de BENG-eisen uit het Bouwbesluit 2012. De gemeente Amsterdam geeft aan al jarenlang beleid op het gebied van energieneutraal bouwen te hebben en de markt (vastgoedontwikkelaars) uit te dagen om volledig energieneutraal te bouwen. Om marktpartijen tijd te geven te anticiperen op de nieuwe systematiek gaat de van de Bouwverordening op zijn vroegst in op 1 juli 2021.
Brancheverenigingen Aedes, Bouwend Nederland, NEPROM en NVB bouw hebben kritisch gereageerd op de strengere eisen. Volgens de brancheverenigingen wordt daarmee geen winst behaald op het gebied van duurzaamheid en wordt de versnelling van de woningbouwproductie gefrustreerd.
Op zich is het natuurlijk lovenswaardig dat een gemeente zich inzet voor duurzaamheid, maar het is wel van belang haalbare eisen te stellen. De praktijk zal leren of de gestelde eisen (on)haalbaar zijn.
Meer weten?
Als u meer wilt weten over BENG of over andere bouwregelgeving, neem dan contact op met Lotte Geense of Marius Strijker. Door onze ruime ervaring op het gebied van bouw- en aanbestedingsrecht kunnen wij u ondersteunen bij het beoordelen van de impact van de introductie van de BENG-eisen op lopende projecten en nieuw op te stellen ontwikkel- en aannemingsovereenkomsten.
Neem contact op