Muzikanten laten vaak een groot repertoire aan onafgemaakte muziekstukken achter, die nooit ten gehore van het publiek zullen worden gebracht. Daar komt mogelijk verandering in. In 2018 is het Huawei namelijk gelukt om na ruim 200 jaar de onafgemaakte Achtste symfonie van Schubert alsnog af te maken. Dit met behulp van artificial intelligence.
Artificial intelligence – ofwel: kunstmatige intelligentie – is de technologie waarbij computers taken vervullen waar normaal gesproken menselijke intelligentie voor nodig is. Zonder dat je er bij stilstaat, kom je in het dagelijkse leven vrij vaak in aanmerking met artificial intelligence. Een spelletje spelen op je smartphone? Grote kans dat je tegen een zogenaamde ‘automatic-player’ speelt. Een prangende vraag waar je snel antwoord op wilt? Vraag het de welbekende Siri op je iPhone. Zowel de automatic-player als Siri werken op basis van artificial intelligence.
Hoe deze computers in staat zijn om dergelijke taken te vervullen, kan uitgelegd worden aan de hand van de achtste symfonie van Schubert. Eerst is een artificial intelligence leersysteem gecreëerd. Vervolgens heeft een smartphone met behulp van dit systeem negentig muziekwerken van Schubert tot in detail geanalyseerd. Daartoe behoorden ook het onvoltooide deel van de Achtste symfonie. Het systeem heeft hierbij specifieke patronen herkend en onthouden. Op basis van deze opgedane ‘kennis’ kon de smartphone de symfonie verder afmaken.
Dit is vervolgens door een vakkundige ‘real life’ componist aangevuld en bewerkt, zodat het stuk ook daadwerkelijk door een orkest gespeeld kan worden. Zodoende is het stuk, door het samenbrengen van artificial intelligence en de mens, na 200 jaar afgemaakt.
Artificial intelligence is een technologie in opkomst. Dit zorgt ervoor dat er vanuit de juridische wereld nog veel vragen zijn over de verhouding tussen artificial intelligence en het recht. Nu gebleken is dat artificial intelligence ook ingezet kan worden voor het afmaken van muziekstukken, roept deze ontwikkeling onder andere auteursrechtelijke vragen op. Want wie verkrijgt het auteursrecht op een door artificial intelligence gemaakt muziekwerk? Zijn dat bijvoorbeeld de maker van het leersysteem of de computer? Kan een computer überhaupt het auteursrecht verkrijgen? En bestaat er auteursrecht op dergelijke muziekwerken?
Nog meer vragen zullen opkomen, wanneer in de toekomst muziekstukken worden afgemaakt waarvan de auteursrechten nog niet zijn vervallen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan muziekstukken van Michael Jackson, Amy Winehouse of Avicii. Het auteursrecht vervalt immers pas 70 jaar na het overlijden van de muzikant. In zulke gevallen zal eerst toestemming verkregen moeten worden van de erfgenamen voordat een muziekstuk afgemaakt en uitgebracht kan worden.
Je kunt er natuurlijk op wachten tot deze column in MusicMaker wordt gemaakt met behulp van artificial intelligence. Voordat het zover is moet natuurlijk wel eerst onze kennis, humor en scherpte worden ‘ingeleerd’ door de computer. Want met intelligentie alleen komt hij er niet!
Columns eerder gepubliceerd in MusicMaker
Advocaten intellectueel eigendom Evert van Gelderen en Elise Menkhorst publiceren 6 keer per jaar een column over muziek en recht in vaktijschrift MusicMaker. Lees alle columns hier.
Neem contact op