Wat gebeurt er als een origineel kunstwerk gebruikt wordt om daar een nieuw product van te maken? Deze vraag was onlangs aanleiding voor een nieuw project van een Deens bedrijf. Het bedrijf was van plan om horloges te maken van een schilderij en op die manier nieuwe originele werken te creëren. Hoe oordeelde de Deense rechter hierover? En zou een dergelijke wijziging een inbreuk naar Nederlands recht kunnen opleveren?
Deense zaak
Met dit project wilde het Deense bedrijf Kankse bewust de grenzen van het auteursrecht opzoeken. De kunstenaar Tal R die het betreffende schilderij (met de naam Paris Chic) maakte, was niet gediend van dit project en meende dat het project een inbreuk op zijn auteursrechten maakte.
Het Deense bedrijf had het schilderij voor ongeveer €80.000 gekocht van een derde partij. Nadat zij in het bezit was van het schilderij, besloot het bedrijf om horloges te maken van delen van dit schilderij. Het bedrijf stelde dat zij nieuwe originele werken zou maken, waarbij het originele schilderij nauwelijks herkenbaar zou zijn in het horloge. De restanten van het schilderij zouden tijdens een publiek evenement vernietigd worden. Het Deense bedrijf was van mening dat zij daarmee geen inbreuk maakte op de auteursrechten van de kunstenaar.
Volgens de kunstenaar was doorverkoop van zijn schilderij (of zelfs volledige vernietiging van zijn schilderij) zijn toegestaan onder het auteursrecht, maar zou het gebruik van delen van zijn schilderij voor het maken van horloges niet zijn toegestaan. Dit betreft een wijziging van zijn schilderij en maakt inbreuk op zijn auteursrecht.
De Deense rechter volgde de kunstenaar in deze redenatie en oordeelde dat er sprake was van een auteursrechtinbreuk wanneer het schilderij gewijzigd wordt voor andere werken.
Nederlands recht
De Nederlandse rechter zou mogelijk tot eenzelfde oordeel kunnen komen als de Deense rechter. In beginsel geldt dat als een kunstenaar zijn werk verkoopt, de doorverkoop van dat exemplaar is toegestaan. De rechten zijn dan ‘uitgeput’. Van een dergelijke uitputting is volgens bestaande rechtspraak geen sprake meer, indien de vorm van het oorspronkelijke werk wordt gewijzigd. Het wijzigen van een schilderij om daar vervolgens horloges van te maken zou – in het licht van deze rechtspraak – naar onze mening ook naar Nederlands recht inbreuk maken op het auteursrecht van de kunstenaar. Zo oordeelde de Nederlandse rechter ooit dat het niet was toegestaan om ‘schilderijtjes’ te maken van ingelijste afbeeldingen uit een kalender van schilder Rien Poortvliet.
Vragen over het auteursrecht?
Meer weten? Of wilt u vrijblijvend overleggen met onze advocaten gespecialiseerd in het auteursrecht? Neem dan contact met ons op.
Neem contact op